Dla wielu osób starość jest okresem stagnacji i końcem realizacji jakichkolwiek planów i marzeń. Wraz z nadejściem starości człowiek przechodzi szereg zmian.Spada ogólna witalność i poziom energii życiowej – mamy mniejszą motywację, jesteśmy mniej aktywni. Często starzenie się związane jest z obniżeniem funkcji poznawczych – pojawiają się problemy z pamięcią, koncentracją uwagi, myśleniem, co z kolei może powodować frustrację i lęk przed relacjami społecznymi. Nastrój bywa częściej chwiejny, szybciej się denerwujemy, łatwiej nas wytrącić z równowagi. Nierzadko nie nadążamy za zmianami świata, szybkim tempem rozwoju cywilizacji.
Wraz z nastaniem starości, zwykle kariera zawodowa dobiega końca. Wypadamy z pewnych ról – roli pracownika, szefa, kolegi/koleżanki z pracy. Problem pojawia się w momencie, gdy to właśnie praca była jedynym hobby i jedyną aktywnością, która przynosiła spełnienie i satysfakcję. Dlatego też warto poszukiwać i rozwijać różne pasje, zainteresowania.
Życie na emeryturze nie musi być wcale nudną codziennością. Możemy na nie spojrzeć z nieco innej perspektywy – może warto potraktować nadmiar wolnego czasu jako szansę na zrobienie czegoś tylko i wyłącznie dla siebie samego. Warto dostrzec inne, także te pozytywne aspekty starości. Wciąż możemy się rozwijać, mamy na to więcej czasu, potrzebne są tylko chęci. Należy dostrzec swoje zasoby, kompetencje i potrafić je wykorzystać.
Istnieje wiele różnych organizacji i miejsc, gdzie seniorzy mogą się dokształcać, ćwiczyć funkcje poznawcze. W naszym ośrodku zapraszamy wszystkich seniorów na ćwiczenia funkcji poznawczych – w grupach kilkuosobowych odbywają się cotygodniowe zajęcia prowadzone przez terapeutę, mające na celu ćwiczenie pamięci i innych funkcji.
Dodatkowym atutem ćwiczeń grupowych jest aspekt społeczny – seniorzy nawiązują nowe znajomości, by później przez kolejne spotkania podtrzymywać je i pielęgnować. Nierzadko zawiązane znajomości wychodzą na grunt prywatny i przeradzają się w przyjaźnie. Jest to bardzo istotny aspekt naszego życia, ponieważ przejście na emeryturę wiąże się także z ograniczeniem kontaktów towarzyskich. Pracując, w mniejszej czy większej mierze, człowiek ma styczność z innymi, ma możliwość na co dzień być częścią większej społeczności, nawiązywać nowe relacje i pielęgnować obecne. W przypadku kiedy przechodzimy na emeryturę, odłączamy się od grupy społecznej jaką są nasi współpracownicy, szefowie, koledzy i koleżanki z pracy.
Część z tych znajomości prawdopodobnie przetrwa, jeśli będziemy je wciąż pielęgnować i podtrzymywać kontakt. Jednak zwykle, gdy kończymy ścieżkę zawodową, to zaczynamy się izolować, odsuwać na bok. Krąg naszych znajomych znacznie się zawęża. Możemy czuć się już niepotrzebni, bezużyteczni, co z kolei potęguje uczucie samotności. Ta samotność szczególnie wtedy zaczyna doskwierać, gdy umiera druga połowa, odchodzą najbliżsi znajomi i przyjaciele. Do tej samotności często trudno nam się przyznać, tłumaczy się, że to nasz wybór, że potrzebujemy odpocząć.
To, w jaki sposób przejdziemy przez starość, zależy w znacznej mierze od naszej osobowości. Ktoś, kto był aktywny przez całe życie, z reguły chętniej angażuje się w różne czynności będąc seniorem. Takiej osobie na pewno łatwiej jest zaakceptować pewne zmiany, zaadaptować się do nowych ról. Czasami zdarza się jednak tak, że samodzielnie nie jesteśmy w stanie zaadaptować się do tych zmian związanych z przejściem na emeryturę czy w ogóle zmian nadchodzących wraz z procesem starzenia się. Wówczas możemy skorzystać ze wsparcia psychologa. Sami powinniśmy zdecydować, jak będzie wyglądała nasza starość.
mgr Emilia Bastrzyk – psycholog
