Decyzja o posłaniu dziecka do przedszkola to zapowiedź niezwykłej zmiany w życiu całej rodziny. To rozstanie jest jednak wyzwaniem dla obu stron. Malec bardzo trafnie rozpoznaje nastroje rodziców – odpowiednia postawa dorosłego jest dla dziecka źródłem cennego wsparcia w tym wyjątkowym czasie. Okres adaptacji do przedszkola zwykle trwa kilka tygodni. Chcesz ułatwić dziecku radzenie sobie z przeżywanymi emocjami i oswojenie się z nowym miejscem? Oto kilka praktycznych wskazówek:
- Znajdź czas. Nie spiesz się. To, w jakiej atmosferze rozpoczynacie dzień ma znaczenie dla jego dalszego przebiegu i waszego nastroju. Zadbaj o to, by nie przyprowadzać dziecka do przedszkola w ostatniej chwili, gdyż pośpiech i zniecierpliwienie wprowadzają malca w stan niepokoju. Spiesząc się nie znajdziesz czasu na krótką poranną pogawędkę czy pochwał.
- Pożegnaj się. Chciałbyś jak najdłużej tulić swoje dziecko by opóźnić moment rozstania? To błąd! Pożegnanie powinno być jak najkrótsze. Przyprowadź maluszka do przedszkola, przytul i wprowadź do sali z uśmiechem oddając pod opiekę nauczycielce. Ważne, by odbyło się to szybko i sprawnie. Wszystkie dodatkowe oznaki czułości – ponowne przytulanie, pocieszanie, głaskanie sprawiają, że dziecko koncentruje się na swoich emocjach i coraz trudniej jest mu się uspokoić.
- Zachowaj spokój. Nerwowe reakcje rodziców będą potęgowały rozpacz dziecka. Nie krzycz, nie okazuj zniecierpliwienia czy wzruszenia. Zamiast tego spokojnie i rzeczowo powiedz mu, że musi zostać. Obiecaj, że odbierzesz je np. po obiedzie. Jeszcze przed wyjściem z domu możecie wspólnie zaplanować, co miłego zrobicie po przedszkolu – przypomnij dziecku o waszych planach. Pożegnaj się i wyjdź, nawet jeśli płacze. Jeśli wycofasz się, kolejny raz może się okazać jeszcze trudniejszy.
- Nie wahaj się. Nie omawiaj w obecności dziecka zalet i wad przedszkola, ani twoich obaw. Nie pozwól, by zobaczyło, że zastanawiasz się, czy zostawić je w przedszkolu. Twoje zdecydowanie wzbudzi w dziecku zaufanie – dzięki niemu maluch wie, że nic złego go nie spotka.
- Czy zostać z dzieckiem? Zdarza się, że nauczyciele pozwalają rodzicom przez pierwsze dni przez jakiś czas pozostawać w sali z dziećmi. Pamiętaj jednak, że nie może to trwać zbyt długo – twoja obecność utrudnia oswajanie z rówieśnikami i nowym miejscem. Jeśli się na to zdecydujesz, to staraj się pozostawać na uboczu, a gdy zechcesz wyjść, zawsze informuj o tym dziecko, aby nie bało się twojego nagłego zniknięcia.
- Zasięgnij informacji. Jeśli chcesz wiedzieć jak twoje dziecko radzi sobie pozostawione w grupie warto zadzwonić do nauczycielki i zapytać. Postaraj się jednak nie zaglądać do przedszkolnej sali, by sprawdzić co robi, jak się bawi, czy nadal płacze. Jeśli cię zobaczy będzie musiało ponownie zmierzyć się ze swoimi uczuciami. Będzie też żywiło nadzieję, że za chwilę znów zobaczy cię w drzwiach, co jeszcze bardziej potęguje tęsknotę i oczekiwanie.
- Pozwól na płacz. Rodzice bardzo często obawiają się płaczu dziecka, tymczasem jest on sposobem odreagowania nagromadzonego napięcia i pomaga zmniejszyć lęk. Nie obiecuj nagród za to, że dziecko nie będzie płakało – to naturalna reakcja. Zamiast tego pozwól mu się wypłakać, przytul, pocałuj. Unikaj jednak nadmiernego, długotrwałego pocieszania, bo wtedy rezultat jest odwrotny – utrudniasz dziecku uporanie się z przeżywanymi emocjami.
- Wspieraj samodzielność. Dziecku które wierzy we własne siły łatwiej poradzić sobie ze stresem. Warto więc zachęcać je do samodzielnego wykonywania drobnych, codziennych zadań, ponieważ to umacnia jego poczucie kompetencji. Nie wyręczaj malucha w ubieraniu się, pozwól mu trzymać łyżkę, zachęcaj do samodzielności w toalecie, nawet jeśli będzie to trwało dłużej. Malec będzie czuł się znacznie pewniej mogąc wykorzystywać nabyte umiejętności w przedszkolu.
- Zadbaj o odpowiedniego towarzysza. Niektórym dzieciom łatwiej przeżyć rozstanie wówczas, gdy w pierwszych dniach przedszkola będzie im towarzyszyła ulubiona zabawka przyniesiona z domu – np. pluszak. Zwróć uwagę, by zabawka nie była zbyt mała – dziecku łatwiej będzie ją odszukać, jeśli na chwilę zniknie z pola widzenia.
- Bądź cierpliwy. Jeśli zdecydowałeś, że dziecko będzie chodziło do przedszkola to miej na uwadze, że adaptacja to proces, w którym zdarzą się lepsze i gorsze momenty. Być może twoje dziecko potrzebuje więcej czasu, by zmierzyć się z tym niezwykłym wyzwaniem. Nie warto więc zrażać się niepowodzeniami i przedwcześnie rezygnować. Jeśli jednak niepokoi cię, że oswajanie nowego miejsca trwa zbyt długo, warto zasięgnąć porady nauczyciela lub psychologa. Być może wspólnie uda sie ustalić, co jeszcze możesz zrobić, by pomóc swojemu dziecku stawiać pewne kroki w nowym dla niego świecie.
mgr Anna Kic – psycholog
